محمد رضا بارانی، عضو هیات علمی دانشگاه الزهرا 

مقالات چاپ شده در مجلات علمي و پژوهشي

1. «نقد و بررسي گرايش ايلخانان به اسلام و تشيع»؛ نشریه تاریخ در آیینه پژوهش، پیش شماره اول، پاییز 1381.
2. «معرفي و نقد سفرنامه ابن فضلان» نشریه تاریخ در آیینه پژوهش، شماره اول، فروردین 1383.
3. «التأثیر الفکری المتبادل بین الامامیة و المعتزلة فی عصر البویهیین»، نشریه بین المللی علوم انسانی، شماره 5-14، سال 1387.
4. «بررسي و تحليل تعامل فكري سياسي اماميه با اشاعره در بغداد دوره آل‌بويه(سده‌هاي چهارم و پنجم هجري)»، نشریه علمی پژوهشی شیعه­شناسی، شماره 22، سال 1387.
5. «هم‌گرايي و واگرايي در اندیشه­ ي سياسي اماميه و حنابله در بغداد دوره آل‌بويه»، نشریه علمی پژوهشی شیعه ­شناسی، شماره26، سال 1388.
6. «شرح حال پنج تن از فرزندان امام کاظم (ع)»، مشترک، نشریه علمی ترویجی سخن تاریخ، شماره 12، بهار 1390.
7. «وضعیت فرهنگی شیعه امامیه در ایران عصر سلجوقی»، مشترک، نشریه علمی ترویجی سخن تاریخ، شماره 15، زمستان 1390.
8. «در‌آمدي بر چيستي تمدن اسلامي از ديدگاه مستشرقان» مشترک، نشریه علمی پژوهشی تاریخ اسلام، شماره 50، تابستان 1391.
9. «مدارای دینی و مذهبی در عصر آل بویه» نشریه علمی پژوهشی تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، مشترک، شماره 6، بهار 1391.
10. «نقش الگوی شیعی در پیروزی انقلاب ایران از دیدگاه خاورشناسان»، مشترک، نشریه علمی ترویجی سخن تاریخ، شماره 17، تابستان 1391.
11. «جایگاه رواداری مذهبی در امور حکومتی عصر آل بویه»، مشترک، نشریه علمی پژوهشی مطالعات تاریخی جهان اسلام، شماره 1، بهار و تابستان 1392.
12. «نقش رواداری مذهبی در شکوفایی فرهنگ و تمدن اسلامی در قرن چهارم»، مشترک، نشریه پژوهش های ادیانی، در آستانه دریافت امتیاز علمی پژوهشی، شماره 1، بهار 1392.
13. «ریشه ­ها و علل پیدایش غلو در عصر ائمه(ع)»، مشترک، نشریه علمی پژوهشی تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، شماره 12، پاییز 1392.
14. «بازنمایی فرهنگ و هنر شیعی در سفرنامه بنجامین»، نشریه شیعه شناسی، علمی پژوهشی، قم، زمستان 92، شماره 44، مشترک دو نفر.
15. «ماهیت فکری و سیاسی جنبش شهید فخ بر پایه سنجه­های جنبش امامی»، نشریه پژوهش­نامه تاریخ، علمی پژوهشی، بجنورد، زمستان 92، شماره 33، مشترک دو نفر.
16. «بررسی تطور گزارشهای شهادت کودک امام حسین ع از آغاز تا پایان قرن پنجم»، نشریه سخن تاریخ، علمی ترویجی، قم، بهار و تابستان93، مشترک دو نفر.
17. «تحلیل جامعه شناختی نهادی شدن جنبش زید بن علی»، نشریه تاریخ اسلام و ایران دانشگاه الزهرا، علمی پژوهشی، تهران، بهار 93، مشترک دو نفر.
18. «معماری اسلامی خراسان بزرگ در سفرنامه­های خاورشناسان قرن نوزدهم میلادی»، نشریه مطالعات تاریخی جهان اسلام، علمی پژوهشی، قم، بهار و تابستان93، شماره 3، مشترک دو نفر.
19. «سبک زندگی زن ایرانی از نگاه سفرنامه نویسان غیر ایرانی عصر صفوی» نشریه تاریخ اسلام، علمی پژوهشی، قم، بهار93، شماره 57، مشترک دو نفر.
20. «بررسی تطبیقی رواداری مذهبی حاکمان آل بویه و سلجوقیان در امور سیاسی و حکومتی» نشریه پژوهش نامه تاریخ اسلام، علمی پژوهشی، تهران، بهار93، شماره 13، مشترک دو نفر.
21. «بررسی تطبیقی رواداری مذهبی حاکمان آل بویه و سلجوقیان در امور علمی و فرهنگی» نشریه علمی پژوهشی تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، شماره 13، بهار93.
22. «ارزیابی ماهیت سیاسی فکری جنبش شهید فخ در مقایسه با قیام کربلا»، به صورت مشترک، نشریه علمی پژوهشی شیعه شناسی، شماره 46، تابستان 1393.
23. «شکوفایی علمی تمدن اسلامی دوره فاطمیان از دیدگاه خاورشناسان» مشترک، نشریه علمی پژوهشی شیعه پژوهی، شماره 1، زمستان 1393.
24. «پراکندگی جغرافیایی امامیه در ایران دوره سلجوقی»، به صورت مشترک، نشریه علمی پژوهشی تاریخ اسلام، شماره 61، بهار 94.
25. «بررسی نقش تشیع در ورود و گسترش اسلام در آسیای جنوب شرقی» مشترک، نشریه علمی پژوهشی شیعه شناسی، شماره 50، تابستان 1394.
26. «تاثير سنتهاي محرم بر هويت اجتماعي شيعيان هند» مشترک، نشریه علمی پژوهشی مطالعات سياسي جهان اسلام، شماره 16، زمستان 1394.
27. «سير تطور تاريخي مناظره ­هاي امام جواد ع» مشترک، نشریه علمی­ترویجی سخن تاریخ، شماره22، زمستان 1394.
28. «بررسی تحلیلی روش خاورشناسان در تبیین جایگاه سیاسی و دینی امام باقر ع» مشترک، نشریه علمی پژوهشی شیعه پژوهی، شماره 5، زمستان 1394.
29. «تاثیر سنتهای محرم بر هویت اجتماعی شیعیان هند» مشترک، نشریه علمی پژوهشی مطالعات سیاسی جهان اسلام، شماره 16، زمستان 1394.
30. «واکاوی ماهیت سیاسی و فکری جنبش ابن طباطبا» مشترک، نشریه علمی پژوهشی شیعه پژوهی، شماره 7، تابستان 1395.
31. «بازخوانی مهدی انگاری زید بن علی؛ بسترشناسی و فرایندشناسی» نشریه علمی پژوهشی تاریخ اسلام، شماره 72، زمستان 96.
32. «کاربست روش پدیدارشناسی در مطالعات شیعی غربیان (مطالعه موردی مولفه های پدیدارشناسی عاشورا پژوهی دیوید پینالت در شبه قاره هند)» نشریه علمی پژوهشی مطالعات تاریخی جهان اسلام، سال 4، شماره 7، انتشار در زمستان 1396.
33. «بازکاوی عوامل شکوفایی علمی تمدن اسلامی دورۀ فاطمیان از دیدگاه غربیان» نشریه علمی پژوهشی پژوهشنامه تاریخ تمدن اسلامی، سال 47، شماره 1، بهار و تابستان 1393، انتشار در پاییز 1396.
34. «دیدگاه مادلونگ درباره اختلاف امام حسن ع و امام علی ع» مشترک، نشریه علمی پژوهشی تاریخ اسلام، شماره 69، بهار 1396.
35. «عوامل موثر در ارتقاي جايگاه سياسي اجتماعي شيعيان امامي در ايران دوره سلجوقي» مشترک، نشریه علمی پژوهشی پژوهشهاي تاريخي، شماره34، تابستان 1396.
36. «جایگاه رواداری در تمدن سازی اسلامی از دیدگاه سیدجمال الدین اسدآبادی» مشترک، نشریه علمی پژوهشی پژوهش نامه امامیه، شماره6، پاییز و زمستان 1396.
37. «علمای شیعه لبنانی و اصلاح فرهنگ عزاداری، بازتابی از اصلاح طلبی علمای ایرانی؛ با تکیه بر کتاب مبارزه علمای اصلاح طلب لبنان با تحریفات عاشورا» مشترک، نشریه علمی پژوهشی شیعه پژوهی، شماره13، زمستان 1396.
38. «بررسی و نقد جانشینی در کتاب جانشینی حضرت محمد ص»، مشترک، نشریه علمی پژوهشی مطالعات تاریخی جهان اسلام، شماره 9، سال 1396.
39. «بررسي گرايش مذهبي دولت شيعي ادريسيان»، مشترک، نشریه علمی پژوهشی پژوهشنامه تاریخ اسلام، شماره 30، تابستان سال 1397.
40. «تحليل مطالعات شيعي لويي ماسينيون، بررسي ديدگاه­ها و روش­ها»، مشترک، نشریه علمی پژوهشی مطالعات تاریخ اسلام، شماره 38، پاییز سال 1397.
41. «راهبردهاي دستيابي به بينش وحدت اسلامي در كلام رضوي»، مشترک، نشریه علمی پژوهشی فرهنگ رضوی، شماره 23، پاییز سال 1397.
42. «مکتب شیعی امامان در دو سوی ایران­گرایی ضد عربی و غلوگرایی از دیدگاه امیرمعزی» مشترک، نشریه علمی پژوهشی شیعه شناسی، شماره63، پاییز 1397.
43. «بررسی تحلیلی گونه ­های شیعه پژوهی یهودیان» مشترک، دو فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات تاریخی جهان اسلام، شماره12، پاییز و زمستان 1397.
44. «بررسي تحليلي مولفه هاي مهدي باوري زيديان در قرن سوم هجري» مشترک، فصلنامه علمی پژوهشی تاريخ فرهنگ و تمدن اسلامي، شماره33، پاییز و زمستان 1397.
45. «تحلیل جامعه ­شناختی جنبش مختار ثقفی» مشترک، نشریه علمی پژوهشی پژوهش­نامه تاریخ اسلام، شماره32، بهار 1398.
46. «بررسی و سنجش ماهیت شیعی امامی جنبش حره واقم» مشترک، نشریه علمی پژوهشی پژوهشهای تاریخی ایران و اسلام، شماره25، پاییز و زمستان 1398.
47. «راهبردهاي جوهر صقلي در فرهنگ سازي مذهب اسماعيلي در مصر(مطالعه موردي امان نامه سياسي - اجتماعي جوهر)» مشترک، نشریه علمی پژوهشی مطالعات تاریخی جهان اسلام، شماره14، پاییز و زمستان 1398.
48. «تحليل سلسله مراتبي عوامل شكست جنبش نفس زكيه» مشترک، نشریه علمی پژوهشی تاریخ اسلام و ایران، شماره46، تابستان 1399.
49. «تحلیل سخنان امام حسین(ع) از مدینه تا مکه بر پایه‌ی کنش‌های گفتاری جان سرل» مشترک، نشریه علمی پژوهشی مطالعات تاریخ فرهنگی، شماره 42، زمستان 1398.
50. «تأثیر عوامل زمینه ­ساز سیاسی بر جایگاه عیّاران در درگیری­های نظامی­ و مذهبی بغداد در دوره آل­بویه» مشترک، نشریه علمی پژوهشی مطالعات تاریخ فرهنگی، شماره 46، زمستان 1399.
51. «رقابت بازرگانی فارسیان در مسیر بازرگانی دریایی خلیج فارس به دریای سرخ و شمال مصر در سده چهارم پنجم قمری» مشترک، نشریه علمی پژوهشی مطالعات تاریخی جهان اسلام، شماره 15، بهار و تابستان 1399.
52. «بررسی استنادی کتاب عاشورانگاری «تسلیةالمُجالس و زینة المَجالس» مشترک، نشریه علمی پژوهشی مطالعات تاریخ نگری و تاریخ نگاری، شماره25، بهار و تابستان 1399.
53. «بررسی تاریخی معماری محراب و مناره در سده نخست اسلامی» مشترک، نشریه علمی پژوهشی مطالعات تاریخی جهان اسلام، شماره16، پاییز و زمستان 1399.
54. «واکاوی انتقادی روند شیعه‌پژوهی در غرب از جنگ‌های صلیبی تاکنون» مشترک، نشریه علمی پژوهشی پژوهشنامه تاریخ تشیع، شماره 3، پاییز 1398.

مقالات ارائه شده در کنفرانسهای علمی

1. «جامعه ­شناختی نهاد حكومت پيامبر(ص)»، مجموعه مقالات همایش بین­المللی پیامبر اعظم(ص) دانشگاه اصفهان، پاییز 1385.
2. «اختلاف روايات و راهكارهاي حل آن»، مجموعه مقالات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، سال 1380.
3. «مناسبات دانش تاریخ و علوم اجتماعی»، نشر الکترونیکی، همایش بین­المللی علوم اجتماعی در شانگهای چین، تابستان 1390.
4. «تأثیراندیشه­های زید بن علی (ع) بر شکست جنبش انقلابی او»، کنگره بین المللی فرهنگ واندیشه دینی، استان بوشهر، بهار 93، مشترک دو نفر.
5. مقاله «تاثیر انقلاب اسلامی بر تاریخ پژوهی و تمدن پژوهی؛ وحدت و تنوع در تاریخ پژوهی پس از انقلاب اسلامی»، کنگره بین المللی نقش شیعه در پیدایش و گسترش علوم اسلامی، سال 1397.
6. «امام جواد و بهره گيري از فنون ارتباطات در مديريت بحران غلو» مشترک، همایش سيره وزمانه امام جواد ع، بهار 1395.
7. «ارایه مقاله» با عنوان «تقابل دو رویکرد تاریخ ­سازی و واقع ­نگاری در تاریخ نگاری؛ از بحران­ زایی تا بحران ­زدایی» در همایش مطالعات تاریخ اسلام: وضعیت امروز، چشم انداز فردا، 2 اسفند 1390.

طرحهای پژوهشی

انجام هسته پژوهشي: با عنوان؛ هم­گرایی و واگرایی جنبشهای شیعی با امامان اثنی عشری (ع) در دوره حضور

اختراع/اکتشاف/اثربدیع و ارزنده هنری

سخنرانیها

1. دبیر علمی میزگرد «امام رضا (ع) و گروه­های دورن شیعی»، انجمن تاریخ پژوهان، سال 1385.
2. دبیر علمی میزگرد «بازکاوی اوضاع سیاسی و اجتماعی عصر امام رضا(ع)»، انجمن تاریخ پژوهان، سال 1385.
3. دبیر علمی میزگرد «تولید علم در تاریخ»، انجمن تاریخ­ پژوهان و نهضت نرم افزاری، سال 1383.
4. دبیر علمی همایش نیم روزه «جایگاه تولید علم در دانش تاریخ»، انجمن تاریخ­ پژوهان و نهضت نرم افزاری، سال 1383.
5. دبیر علمی و سخنران میزگرد «تشیع و ایرانیان»، انجمن تاریخ­ پژوهان و مجتمع آموزش عالی امام خمینی ره، 8/10/1384.
6. دبیر علمی کرسی علمی نقد نظریه «نقد و بررسی نظریه از امامیه تا اثنی عشریه» نظریه اتان کلبرگ، انجمن تاریخ پژوهان و نهضت نرم افزاری سال 1385.
7. نقد کتاب «موسوعة التاریخ الاسلامی» نوشته آیت­الله یوسفی غروی، انجمن تاریخ­پژوهان و دبیرخانه کتاب سال حوزه، دوم اسفند 1386.
8. سخنرانی علمی با عنوان «جایگاه مطالعات تاریخی در حوزه»، همایش تولید علم و نهضت نرم افزاری، سال 1383.
9. اقتراح علمی (میزگرد) «تاریخ پژوهی و بنیان­های نظری» نشریه پژوهه وابسته به جامعه المصطفی العالمیه، سال 1383.
10. سخنرانی علمی با عنوان «آسیب شناسی تدریس تاریخ» انجمن معلمان تاریخ استان قم، 21/9/1384.
11. دبیر علمی و سخنران میزگرد «چالش­های فراروی شیعه پژوهی غربیان»، دومین همایش بین المللی تشیع از دیدگاه خاورشناسان، 1387.
12. سخنرانی در میزگرد علمی «قیام­های شیعی (اهداف، ماهیت و پیامدها)»، مجتمع آموزش عالی امام خمینی ره، 24/2/1388.
13. نقد کتاب «فرهنگ و تمدن اسلامی» نوشته دکتر ولایتی، دانشگاه معارف اسلامی، 10 اسفندماه 1384.
14. نقد کتاب «تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی» نوشته خانم دکتر جان­احمدی، دانشگاه معارف، 6 اسفند 1388.
15. دبیر علمی نشست «موضوعات محرف در عاشورانگاری»، جامعه الزهراء (س)، 8 بهمن ماه 1388.
16. سخنرانی «نقد و بررسی کتاب تعامل فکری و سیاسی امامیه»، خانه کتاب وابسته به وزارت ارشاد، آبان ماه 1393.
17. نقد کرسی «جایگاه عاشورا در رویکرد به مطالعات شیعی در غرب»؛ پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، پاییز 1394.
18. نقد کتاب «نقد و بررسی منابع تاریخی فتوح در سه قرن اول هجری با رویکرد فتوح ایران» نوشته دکتر حسین عزیزی؛ انجمن تاریخ پژوهان، قم، دی ماه 1394.
19. نقد کرسی «خاورشناسان مسلمان؛ گروش به اسلام و تغییر رویکرد خاورشناسان»؛ دانشگاه شهید بهشتی، بهمن 1394.
20. نقد کرسی «نقد و معرفی کتب عاشورایی؛ کوفه از پیدایش تا عاشورا» نوشته دکتر نعمت­الله صفری فروشانی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، مهر ماه 1395.
21. کرسی «فرایند انحطاط و سقوط آل بویه»؛ دانشگاه الزهرا س، اسفند 1395.
22. کرسی «بررسی انتقادی روش پدیدارشناسی در مطالعات شیعی خاورشناسان»؛ دانشگاه شهید بهشتی، اسفند 1395.

افتخارات/جوایز

1. رساله برگزیده دکتری در جشنواره کتاب سال حوزه سال 1387، رتبه برتر؛
2. کسب رتبه اول و دانش­آموخته برگزیده دانشگاه اصفهان سال 1387؛
3. استاد نمونه جامعه المصطفی العالمیه، در سال 1385
4. دریافت جایزه و لوح تقدیر؛ رساله دکتری برتر و انتشار مقاله علمی و پژوهشی، جامعه المصطفی العالمیه، در سال 1388
5. جایزه کتاب فصل، برای کتاب «بررسی تاریخی تعامل فکری و سیاسی امامیه با فرقه ها»، کتاب فصل وزارت ارشاد، بهار 1392.
6. پژوهشگر برگزیده دانشگاه الزهرا، در هفته پژوهش، 1392.
7. استاد برتر دانشگاه الزهرا، 12 اردیبهشت سال 1395.

کتب تألیف/ترجمه و گردآوری شده

• نگارش کتاب؛ «بررسي تاريخي تعامل فكري و سياسي اماميه با فرقه‌های معتزله، اشاعره و حنابله در عصر آل بويه در بغداد»، توسط انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، انتشار در 1392.
• نگارش کتاب؛ «تاریخ امپراطوری عثمانی»؛  انتشار توسط انتشارات جامعه المصطفی العالمیه، 1393.
• نگارش کتاب؛ «تاریخ مطالعات اسلامی در غرب»؛ انتشار توسط انتشارات جامعه المصطفی العالمیه، 1395.
• گردآوری و تنظیم، مجموعه مقالات همایش بین المللی تشیع و خاورشناسان، 8 جلد؛ سال 1388.
• گردآوری و تنظیم، مجموعه مقالات همایش نکوداشت استاد علی دوانی، یک جلد، سال 1388.
• گردآوری کتاب «تاریخ در گذرگاه اندیشه»؛ دربردارنده مجموعه نشست­های علمی، دو جلد، انجمن تاریخ­پژوهان، سال 1388.
• گردآوری کتاب «تاریخ در گذرگاه نقد»؛ دربردارنده مجموعه نشست­های نقد کتاب و نقد نظریه، یک جلد، انجمن تاریخ­پژوهان، سال 1388.

سایر پژوهش ها

1. «گرايش ايرانيان به تشيع در قرن هفتم هجري»، نشریه تخصصی معرفت، شماره 40، فروردین 1380.
2. «دین حنیف، ماهیتی مستقل یا روح ادیان الاهی»، نشریه تخصصی مذاهب و فرق اسلامی «طلوع»، شماره 15، پاییز 1384.
3. «رویکرد امامیه و حنابله در بغداد دوره آل بویه در زمینه توحید، کتاب و سنت»، نشریه تخصصی مذاهب و فرق اسلامی «طلوع»، شماره 29، پاییز 1388.
4. «رویکرد امامیه و حنابله در بغداد دوره آل بویه درباره باورهای کلامی (صحابه، امر به معروف و نهی از منکر، نبوت و امامت)»، نشریه تخصصی مذاهب و فرق اسلامی «طلوع»، شماره 30، زمستان 1388.
5. چکیده مقاله «امر به معروف و نهی از منکر در گفتار و سیره امام جواد ع» مشترک، مجموعه چیکده­های همایش سيره و زمانه امام جواد ع، بهار 1395.
6. مدخل «بسر بن سفیان»، دائره المعارف قرآن، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، 1382.
7. مدخل «احناف»، دائره المعارف قرآن، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، 1386.